اما نگاهی به نقشه جهان ، خصوصا از نظر بحث تقسیم کشورها به لحاظ اقتصادی نشان می دهد که تعداد زیادی از کشورهای جهان عملا توان خریدهای سنگین نظامی را ندارند و اصولا نمی توانند به دنبال خرید این گونه سلاح های گران قیمت باشند. در عین حال با پیشرفت های به وجود آمده کشورهای مختلف دنیا به دنبال هواپیماهای رزمی نیز هستند.
کشورهایی با بودجه های کمتر معمولا دو راه دارند. یا به ارتقاء ناوگان جنگنده های خود بپردازند و یا به دنبال جنگنده های ارزان قیمتی باشند که در عین حال پاسخگوی نیازمندی های آنان باشد. فراموش نکنیم در بسیاری از نقاط دنیا برخلاف منطقه خاورمیانه که محیطی پر تنش بوده و نیاز به نوسازی و داشتن جنگ افزارهای پیشرفته بسیار مهم است، اصولا تهدیدات زیادی برای کشورها وجود نداشته و با جنگنده ها و سلاح های ارزان قیمت تر نیز می توان نیازهای دفاعی کشور را تامین کرد.
در این نوشتار 5 فروند جنگنده ارزان قیمت در بازار جهانی را به شما معرفی خواهیم کرد.
جنگنده AMX
یک تجربه مشترک از دو کشور ایتالیا و برزیل که یک هواپیمای مناسب برای کشورهای جهان سوم و در حال توسعه را به وجود آورده است. این هواپیمای مادون صوت در اصل برای نقش حمله به اهداف زمینی طراحی و ساخته شده است اما توان انجام عملیاتی شناسایی را داشته و با ارتقاء های جدید توان عملیات سرکوب پدافند هوایی دشمن با استفاده از موشک های ضد رادار را نیز پیدا کرده است.
در بخش رزم هوا به هوا این پرنده توان حمل توپ 20 یا 30 میلی متری به همراه موشک های هوا به هوای فرو سرخ را نیز دارد. در بحث حمله به اهداف زمینی توان حمل موشک های ماوریک، بمب های هدایت لیزری و ماهواره ای، موشک ضد رادار MAR-1 ساخت برزیل و انواع بمب ها و راکت های غیر هدایت شونده را نیز دارد.
جنگنده AMX هم در ایتالیا و هم در برزیل تحت برنامه گسترده ارتقاء قرار گرفته و امروزه از کابین بسیار پیشترفته مجهز به نمایشگرهای لمسی و همچنین سامانه های دفاعی جنگ الکترونیک نیز برخودار شده است. این هواپیما تنها بهایی در حدود 10 میلیون دلار دارد.
این جنگنده با یک دستگاه موتور توربوفن ساخت شرکت روزل رویس انگلیس مجهز شده و می تواند با سرعت 914 کیلومتر بر ساعت تا برد رزمی 889 کیلومتر و سقف پروازی 13 کیلومتر پرواز کند. در حدود 200 فروند از این هواپیما ساخته شده و هم اکنون در نیروی هوایی برزیل و ایتالیا مشغول خدمت می باشد.
جنگنده Scorpion
پروژه جنگنده Scorpion یا "عقرب" از شرکت Textron آمریکا یک حرکت جدید در جهان هوانوردی نظامی محسوب شده و توجه برخی از کشورهای جهان را به خود جلب کرده است. این هواپیمای سبک مادون صوت با بهای کمتر از 20 میلیون دلار توانایی های جالبی را عرضه کرده است. این هواپیما توان انجام عملیات هایی به مانند تهاجم به اهداف سطحی و همچنین جمع آوری اطلاعات و شناسایی را دارد.
این هواپیما با دو دستگاه موتور جت هانی وال مدل TFE731 مجهز شده و می تواند با سرعت 833 کیلومتر بر ساعت پرواز کند. برد نهایی این هواپیما 4400 کیلومتر و سقف پروازی آن نیز 14 کیلومتر است. در بحث تسلیحات این هواپیما می تواند تا 3 تن محموله رزمی و یا شناسایی را با خود حمل کرده البته تا به امروز نوع دقیقی از سلاح ها برای این هواپیما مشخص نشده است.
تا به امروز مذاکراتی با کشورهای عربستان سعودی، بحرین، قطر، نیجریه فیلیپین و اندونزی برای فروش این جنگنده صورت گرفته است و به احتمال زیاد از این هواپیما برای نقش های پشتیبانی نزدیک هوایی و همچنین عملیات های ضد شورش بهره گرفته خواهد شد.
FA-50
پروژه هواپیمای آموزشی پیشرفته کره جنوبی با نام T-50 موسوم به عقاب طلایی با پشتیبانی فنی شرکت آمریکایی لاکهید مارتین به سرانجام رسید و بحث تامین نیاز به یک هواپیمای آموزشی پیشرفته برای کره جنوبی را بر طرف کرد. اما گونه ارتقاء یافته ای از این هواپیما با نام FA-50 به عنوان جنگنده چند ماموریتی طراحی و ساخته شده است.
این گونه رزمی از هواپیمای تی 50 سی میلیون دلار بها داشته و می تواند با حجم گسترده ای از سلاح ها مجهز شود. توپ 20 میلی متری ولکان ، موشک های هوا به هوا هدایت فروسرخ و هدایت راداری ، بمب های هدایت لیزری و ماهواره ای به همراه موشک هوا به سطح تاکتیکی و ضد کشتی از جمله سلاح های قابل حمل توسط FA-50 کره ای می باشد. این هواپیما می تواند تا 3700 کیلوگرم محوله رزمی را حمل کند.
این هواپیما که از دو خدمه بهره می برد با یک دستگاه موتور اف 404 ساخت شرکت جنرال الکتریک که به صورت تحت لیسانس در کره تولید می شود مجهز شده و می تواند با سرعت 1.5 برابر سرعت صوت پرواز کند. شعاع پروازی این هواپیما 1800 کیلومتر و ارتفاع پروازی آن 14 کیلومتر است.
بخش زیادی از سامانه های الکترونیکی این جنگنده توسط شرکت های کره ای مثل سامسونگ و ال جی طراحی و ساخته شده اند. کشور فیلیپین 12 فروند از مدل رزمی این هواپیما را سفارش داده و 60 فروند از این مدل نیز در نیروی هوایی کره جنوبی وارد خدمت می شود.
F-CK-1
یکی دیگر از تلاش های موفق در بحث هواپیما سازی با بهای پایین در کشور تایوان رقم خورد. پس از این که ایالات متحده از فروش جنگنده هایی مثل F-20 تایگر شارک و اف 16 به این کشور کوچک سرباز زد ، تایوانی ها خود به دنبال طراحی و ساخت یک جنگنده پیشرفته برتری هوایی رفتند.
در دهه 1980 و با روی کار آمدن رونالد ریگان در آمریکا ، برخی کمک های تکنیکی از طرف این کشور به تایوان برای طراحی و ساخت سلاح از جمله در طرح این جنگنده شد. این هواپیمای جت دو موتوره و تک سرنشین از در ابتدا برای بحث برتری هوایی و رزم های هوایی طراحی شد اما بعدها سلاح های هوا به سطح مثل موشک های هدایت شونده و ضد رادار و همچنین بمب های هدایت شونده نیز به مجموعه تسلیحاتی این هواپیما اضافه شد.
موتور این جنگنده بر اساس تلاش مشترک تایوان و شرکت آمریکایی هانی وال آماده شد. دو موتور این جنگنده سرعتی در حدود 1.8 برابر سرعت صوت را برای آن فراهم می کند. برد این هواپیما در حدود 1100 کیلومتر و ارتفاع پروازی آن 16800 متر است.
این هواپیما با موشک های هوا به هوای سری "شمشیر آسمان" ساخت تایوان و همچنین توپ 20 میلی متری برای ماموریتهای درگیری هوایی مجهز شده است. رادار این هواپیما نیز در تایوان ساخته شده است و یک رادار باند ایکس پالس داپلر است.
در مدل های جدید این هواپیما توانایی تعقیب عوارض زمینی نیز به این رادار افزوده شده است. در مجموع 130 فروند جنگنده از این مدل در تایوان ساخته شد و به نیروی هوایی این کشور تحویل شد . بهای هر فروند از این جنگنده ها در حدود 30 میلیون دلار است.
FC-1/JF-17
اما آخرین پرنده در لیست ما در حقیقت برنامه ای مشترک بین دو کشور چین و پاکستان است که به خلق دو جنگنده منجر شد. دو جنگنده ای که تقریبا یکسان بوده و شاید در حال حاضر بتوان از آن به عنوان بهترین گزینه برای کشورهای جهان سوم و در حال توسعه نام برد.
پاکستان به دنبال جنگنده ای با تکنولوژی های روز و قیمتی مناسب به منظور جایگزین کردن آن با ناوگان جنگنده های F-7 ساخت چین خود بود. این کشور با چین اقدام به تشکیل یک کنسرسیوم مشترک کرده و طرح ساخت جنگنده جدید را آغاز کردند.
JF-17 پاکستانی ملقب به صاعقه و یا به عبارت دیگر FC-1 چینی ملقب به اژدهای خشمگین، یک هواپیما تک سرنشین و تک موتوره مافوق صوت با قابلیت چند ماموریتی می باشد. در بلوک 1 این جنگنده رادار KLJ-7 که یک رادار پالس داپلر باند ایکس می باشد نصب شده است که در گونه بلوک 2 با یک نمونه آرایه فازی فعال ساخت چین تعویض شده است.
قابلیت حمل سلاح های هوا به هوا مثل موشک های هدایت فروسرخ PL-9C و موشک هدایت راداری PL-12 ، سامانه هدف گیری نصب شده روی کلاه خلبان ، توپ دو لول 23 میلی متری، حمل انواع بمب های هدایت لیزری ، اپتیکی و ماهواره ای ، موشک های کروز ضد کشتی و حمله به اهداف زمینی ، موشک های ضد رادار ، پاد شناسایی و غلاف جنگ الکترونیک و همچنین توانایی سوخت گیری هوا به هوا در بلاک 2 از جمله خصوصیات این جنگنده به شمار می آید. این جنگنده توان حمل محموله جمعا 3 تن را دارد.
تمام این قابلیت ها در قالب یک هواپیما با بهایی در حدود 30 میلیون دلار جمع شده و آن را به یک انتخاب مناسب برای بسیاری از کشورهای جهان بدل کرده است. این جنگنده از یک دستگاه موتور RD-93 روسی نیرو گرفته و سرعتی در حدود 1.8 برابر سرعت صوت و برد رزمی در حدود 1350 کیلومتر دارد. ارتفاع پروازی این جنگنده نیز 17 کیلومتر است.
در حال حاضر دو کشور آرژانتین و میانمار برای خرید این جنگنده قرادادهایی را امضاء کرده اند و پاکستان نیز این جنگنده را به خدمت گرفته است. مذاکرات با کشورهایی مثل بلغارستان، سودان، زامبیا، عربستان، مصر و آذربایجان نیز برای فروش این جنگنده صورت گرفته است.
